Keratoacanthoom

Huidkanker

Wat is een keratoacanthoom?

Een keratoacanthoom van de huid wordt gezien als een bijzondere vorm van het plaveiselcelcarcinoom (zie folder ‘plaveiselcelcarcinoom’). Kenmerkend is een snel groeiende bult op de huid met centraal een hoornprop. Een onbehandeld keratoacanthoom zal over het algemeen na verloop van enkele maanden vanzelf weer wegtrekken. Er blijft dan wel een klein litteken achter.

Hoe krijgt u keratoacanthoom?

De belangrijkste oorzaak is vaak en langdurige blootstelling aan zonlicht. Keratoacanthomen komen vrijwel alleen voor op huidgebieden die veelvuldig aan zonlicht worden blootgesteld, zoals het gelaat, de oren, de armen en de handen. Vaak betreft het een losse huidafwijking. In zeldzame gevallen kunnen er meerdere keratoacanthomen optreden.

Hoe ziet het keratoacanthoom eruit?

Het keratoacanthoom ziet er uit als een kleine bult die de kleur van de huid heeft of lichtrood is. In het midden zit vaak kenmerkend een hoornprop. Het voelt ruw aan. De bult wordt typisch binnen enkele weken snel groter. De tumor kan uitgroeien tot een doorsnede van enkele centimeters. Na verloop van enkele maanden hoort een keratoacanthoom kleiner te worden en vanzelf te verdwijnen. Er zal dan een litteken achterblijven. Het keratoacanthoom kan pijnlijk of gevoelig zijn bij aanraking, maar dit hoeft niet.

Hoe weet uw arts of u keratoacanthoom heeft?

Soms kan uw dermatoloog op basis van uw verhaal en hoe het eruit ziet de diagnose stellen. Toch is het stellen van de diagnose keratoacanthoom vaak lastig. Dit komt omdat het lijkt op een plaveiselcelcarcinoom (zie NVDV folder ‘plaveiselcelcarcinoom’). Het afnemen van een biopt om de diagnose te stellen helpt vaak ook niet. De patholoog die het huidbiopt onderzoekt ziet namelijk geen duidelijk verschil tussen een keratoacanthoom en een kwaadaardige plaveiselcelcarcinoom. Keratoacanthomen worden daarom beschouwd als een laag stadium, meer goedaardige vorm van plaveiselcelcarcinoom.

Welke behandeling van keratoacanthoom is er?

Het keratoacanthoom verdwijnt over het algemeen vanzelf zonder behandeling. Maar omdat dit soms best lang kan duren en een kwaadaardig plaveiselcarcinoom niet kan worden uitgesloten wordt het vaak wel behandeld.

Snijden / excisie 

(zie folder excisie)
Operatief verwijderen is de eerste keus behandeling van het keratoacanthoom. Deze ingreep wordt verricht onder plaatselijke verdoving door uw dermatoloog soms door een (plastisch) chirurg

Moet u terug naar de arts voor controle?

Keratoacanthomen worden bij twijfel beschouwd als een laag stadium, meer goedaardige vorm van plaveiselcelcarcinoom. U zult dan voor in ieder geval 5 jaar onder controle blijven. Soms bestaat er geen twijfel en kiest uw dermatoloog ervoor om geen standaard huidcontroles te laten plaats vinden. Toch zullen er vaak vervolgafspraken gepland worden. Een keratoacanthoom ontstaat door vaak en langdurige zonblootstelling. U loopt hierdoor risico op het ontwikkelen van een nieuwe huidkankerplek ergens anders op het lichaam.

Wat kunt u zelf nog doen?

- Na behandeling van een keratoacanthoom is het belangrijk de huid ook zelf te controleren. Dit betreft uw hele huid (met extra aandacht voor het behandelde gebied). Als er een bult of kleine wond ontstaat die niet binnen enkele weken vanzelf weer weggaat, is het verstandig naar de huisarts of dermatoloog te gaan. Maak dan op korte termijn een afspraak en wacht niet een paar weken af als u dan pas uw afspraak heeft staan. Pijn en snelle groei zijn ook redenen om (eerder) contact op te nemen
- Voorkom dat u verbrandt door de zon. Zie ook de folder ‘Zonlicht en de huid: verstandig omgaan met de zon’.
- Ga niet onder de zonnebank