Basaalcelcarcinoom - BCC, basalioom, huidkanker

Basalioom, huidkanker

Wat is een basaalcelcarcinoom?

Het basaalcelcarcinoom (of basocellulair carcinoom of basalioom) is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Ongeveer 1 op de 6 Nederlanders krijgt een basaalcelcarcinoom in zijn of haar leven. Het begint in de bovenste laag van de huid en breidt zich vrijwel nooit uit naar andere delen in het lichaam.

Hoe krijgt u een basaalcelcarcinoom?

De belangrijkste oorzaak is de zon. Vaak gaat het om veel zonblootstelling in het leven, danwel acute zonblootstelling met verbranding. Dit geeft schade aan de huid. Vooral veel zonblootstelling in de kinderjaren is een risico voor het krijgen van basaalcelcarcinomen op latere leeftijd.

Mensen met een lichte kleur huid hebben een groter risico om een basaalcelcarcinoom te krijgen dan mensen met een donkere kleur huid.

Een bijzondere en zeldzame vorm van een basaalcelcarcinoom is het Gorlin syndroom. Dit is een fout in het DNA waardoor iemand al op jonge leeftijd veel basaalcelcarcinomen krijgt. Deze vorm wordt hier verder niet besproken. Voor meer informatie over het Gorlin syndroom zie de folder Gorlin syndroom.

Welke klachten geeft een basaalcelcarcinoom en hoe ziet een basaalcelcarcinoom eruit?

Meestal geeft een basaalcelcarcinoom geen klachten en wordt het toevallig gezien. Vaak lijkt het op een klein wondje dat maar niet geneest. Soms is het een glanzend bultje of plekje dat makkelijk bloedt.

Het basaalcelcarcinoom kan er op verschillende manieren uitzien. De drie meest voorkomende vormen zijn:

1. Oppervlakkig (superficieel) basaalcelcarcinoom
Deze vorm komt vooral voor op de huid van borst en rug. Deze vorm lijkt op een eczeemplek, maar jeukt gewoonlijk niet. Meestal heeft de plek een typische glans die bij fel licht goed te zien is.

2. Nodulair, (compact of solide) basaalcelcarcinoom
Vaak gaat het om een langzaam groeiend rood iets glanzend bultje met soms wat bloedvaatjes daarin. In het bultje kan een niet genezend wondje ontstaan.

3. Sprieterig basaalcelcarcinoom
Deze vorm heeft ’sprieterige’ uitlopers in de huid. De grens tussen de tumor en de normale huid is vaak niet goed te onderscheiden. Het uiterlijk kan op een nodulair basaalcelcarcinoom lijken, alleen ligt de sprieterig groeiende tumor vaak vlakker op de huid en is moeilijker te herkennen.

Een basaalcelcarcinoom ontstaat meestal in gebieden die veel aan zonlicht zijn blootgesteld, zoals in het gezicht of op de oren. Basaalcelcarcinomen blijven groeien, daarom is het belangrijk om ze altijd te behandelen.

Hoe weet uw arts of u een basaalcelcarcinoom heeft?

De dermatoloog herkent het basaalcelcarcinoom meestal snel. Alleen bij twijfel zal een klein stukje huid afgenomen worden (een biopt) voor verder onderzoek om de diagnose te bevestigen.

Welke behandelingen van een basaalcelcarcinoom zijn er?

De behandeling is afhankelijk van de groei van het basaalcelcarcinoom. De keuze voor de beste therapie wordt gemaakt in overleg met uw eigen arts.

Hieronder vindt u de verschillende behandelingen voor het basaalcelcarcinoom.

Snijden / excisie
De dermatoloog snijdt het basaalcelcarcinoom weg. Uw huid wordt op de plek waar de arts snijdt, verdoofd met prikjes in en rondom de plek. Om zeker te zijn dat de plek helemaal weg is, wordt het weggenomen stukje huid altijd in het laboratorium onderzocht. Als het basaalcelcarcinoom niet helemaal weg is, moet de arts nog een keer rondom de plek snijden. Deze behandeling is geschikt voor alle vormen van het basaalcelcarcinoom.

Fluorouracil crème (= Efudix®)
Deze crème remt de groei van de basaalcelcarcinoom cellen. Hierdoor gaan de basaalcelcarcinoomcellen dood. Er ontstaat eerst roodheid en korstvorming (een soort schaafwond). Daarna groeit er gezonde huid terug. Meer informatie over fluorouracil crème kunt u aan uw arts vragen. Deze creme is alleen geschikt voor het oppervlakkig basaalcelcarcinoom.

Imiquimod crème (= Aldara®)
Imiquimod zet plaatselijk in de huid het afweersysteem aan, waardoor het basaalcelcarcinoom wordt opgeruimd. Tijdens de behandeling met imiquimod crème kan er roodheid en korstvorming (een soort schaafwond) ontstaan. Daarna groeit er gezonde huid terug. Meer informatie over imiquimod crème kunt u aan uw arts vragen. Deze creme is alleen geschikt voor het oppervlakkig basaalcelcarcinoom.

Foto dynamische therapie (= Photodynamic therapy (PDT)
Bij deze behandeling wordt eerst een crème aangebracht op het basaalcelcarcinoom. Deze crème maakt de kwaadaardige cellen gevoeliger voor licht. Na 3 uur wordt het basaalcelcarcinoom belicht met een speciale lamp. Hierdoor gaan de kankercellen dood. Meer informatie over foto dynamische therapie kunt u aan uw arts vragen.

Cryochirurgie
Dit is een eenmalige behandeling waarbij het basaalcelcarcinoom van buitenaf wordt bevroren met vloeibare stikstof. Het is een snelle behandeling, maar laat vaak littekens achter. De kans dat het hele basaalcelcarcinoom hiermee behandeld wordt is klein. Het basaalcelcarcinoom kan in de loop van de tijd weer verder groeien. Deze therapie wordt vaak toegepast als andere therapieën als te belastend ervaren worden.

Curettage en coagulatie
Het basaalcelcarcinoom wordt onder plaatselijke verdoving weggeschraapt. Daarna wordt de huid oppervlakkig dicht gebrand. Het is een snelle behandeling, maar het is niet te controleren of het basaalcelcarcinoom in de diepte helemaal weg is.f

Bestraling (radiotherapie)
Bestraling is een behandeling die ook een goed resultaat geeft. Bestraling moet meerdere keren gebeuren en gebeurt vaak alleen als snijden niet mogelijk is. Dit kan bijvoorbeeld zijn bij een basaalcelcarcinoom op de neus of het oor.

Mohs’ micrografische chirurgie
Dit is een vorm van snijden, waarbij zo min mogelijk gezonde huid weggehaald wordt en het basaalcelcarcinoom er helemaal uit gehaald wordt. Dit kan belangrijk zijn:

• In het gezicht. Soms is er te weinig ruimte om na het snijden de wond nog goed dicht te krijgen
• Als de grenzen van het basaalcelcarcinoom niet goed zichtbaar zijn
• Bij een sprieterig groeiend basaalcelcarcinoom;
• Als het basaalcelcarcinoom terugkomt nadat het eerder is weggesneden.

Het is alleen mogelijk om hiervoor in aanmerking te komen als uw basaalcelcarcinoom aan specifieke kenmerken voldoet, uw arts zal deze mogelijkheid vaak zelf benoemen als u hiervoor in aanmerking komt.

Is een basaalcelcarcinoom te genezen of blijft u er altijd last van houden?

Ja, een basaalcelcarcinoom is helemaal te genezen. Wel loopt u risico om een nieuw basaalcelcarcinoom op een andere plaats te krijgen.

Wat kunt u zelf nog doen?

• Houd zelf uw huid goed in de gaten
• Goedaardige plekjes horen na ongeveer 6 tot 8 weken vanzelf over te gaan. Heeft u rode bultjes die blijven groeien of een niet genezende wond, maak dan een afspraak met uw huisarts of dermatoloog
• Bescherm uw huid goed tegen de zon om nieuwe basaalcelcarcinomen te voorkomen
• Zie voor meer informatie ook de folder ‘Zonlicht en de huid: verstandig omgaan met de zon’.