Artikelen
Bestuurscolumn - Even lekker klagen … (2025-04)
Luistert u ook wel eens naar de podcast van Medisch Contact? Ik vond dat ik vanuit mijn rol als NVDV-voorzitter daarnaar moest luisteren, maar steeds ergerde ik me aan de aankondiging van ‘de tuchtklacht van de week’, voor mijn gevoel gepresenteerd als het hoogtepunt van een realityshow met een hoge amusementswaarde.
Waarschijnlijk komt die irritatie door mijn teleurstellende ervaringen met twee tuchtklachten. De eerste tuchtklacht zal ik nooit vergeten: een aangetekende brief van het tuchtcollege viel op de deurmat in mijn aios-tijd. De klacht was ingediend door de moeder van een volwassen vrouw, die zelf niet bij het consult aanwezig was geweest. Waarschijnlijk kwam de klacht voort uit onvrede, onmacht en frustratie over de aandoening van haar dochter. Zonder benul van het effect op een jonge dokter, stuurde ze de klacht rechtstreeks naar het tuchtcollege in plaats van eerst in gesprek te gaan met iemand die ze niet eens had ontmoet. Toch neemt het tuchtcollege zo’n klacht zonder enige filtering in behandeling, besteden juristen kostbare tijd aan het formuleren van prachtige juridisch teksten en achtervolgt zo’n zaak je meer dan een jaar. Uiteindelijk werd de klacht ongegrond verklaard en afgewezen door het tuchtcollege.
De tweede tuchtklacht waarin ik een van de beklaagden was, hadden we eigenlijk al wel zien aankomen. De klager had verwachtingen van het consult die niet overeenkwamen met de werkwijze in ons ziekenhuis. Hij wenste niet door een aios gezien te worden, want: “Als je naar de tandarts gaat, wil je toch ook niet door de secretaresse behandeld worden.” Daarmee was de toon meteen gezet. Na pogingen om tot een redelijke oplossing te komen, vertrok patiënt onverrichter zake naar huis. Hij spuwde zijn gal in een brief aan het tuchtcollege en wij konden weer aan het werk om uit te leggen wat daadwerkelijk gebeurd was. Ook deze klacht werd ongegrond verklaard, maar de kwestie had wederom grote impact op de betrokkenen. Voor mij was deze tweede klacht al veel minder ingrijpend dan de eerste, maar wat blijft is de deceptie, onmacht over de gang van zaken en impact op je werk- en privéleven.
Drempelloos klagen
Toen het deze week weer raak was (dit keer bij een van onze aios), dacht ik: “Nu is het genoeg.” De klacht is niet realistisch en men kan deze mijns inziens onmogelijk gegrond verklaren. Toch bereikt de klacht volgens de huidige werkwijze nog steeds drempelloos de tuchtcommissie. We moeten hier als NVDV iets mee! Enerzijds het onderwerp bij de FMS op de agenda zetten en daarnaast denk ik dat het tuchtrecht een plek moet krijgen in de opleiding. In mijn opleiding kwam het nimmer aan bod. Gelukkig wordt in het 4e/5e jaars cocom tegenwoordig wel aandacht besteed aan tucht- en klachtrecht.
De frustratie rond dit onderwerp komt de laatste maanden veel terug in de medische bladen. Medisch Contact publiceerde recent de uitkomsten van een enquête onder 6800 artsen naar de impact van het tuchtrecht. Tweederde van de respondenten ervaart frustratie en ruim de helft gevoelens van angst. Ook leidt een tuchtzaak onder de ondervraagde tot defensiever handelen en zelf 10% overweegt het artsenvak te verlaten (zie de nummers 5 en 6; respectievelijk van 30 januari en 6 februari 2025).
De KNMG pleit al heel lang voor een herziening van het tuchtrecht. Geef mij maar complexe huidproblemen die vragen om een fijnzinnig dermatologisch antwoord, dus hou ik mij verre van juridische fijnslijperij. Ieder zijn vak, immers. Maar toch… Het zou bijvoorbeeld logisch zijn om een klacht eerst via de klachtencommissie van de instelling te laten verlopen. Laten we dat zo snel mogelijk proberen te realiseren. Maar er is meer denkbaar. Wist u dat tot 2019 het indienen van een klacht bij het tuchtcollege gratis was? Sinds 1 april 2019 betaalt de indiener 50 euro. Dat leidde tot een halvering van het aantal ingediende klachten.
Wat dat betekent kunt u zelf bedenken.
Deze column is geschreven op persoonlijke titel.
Literatuur
• https://www.tuchtcollege-gezondheidszorg.nl/over-ons/jaarcijfers-tuchtcolleges/jaarcijfers-2022/regionale-tuchtcolleges/overzicht-klachten#anker-2-aantal-afgehandelde-klachten
• https://www.openovertuchtrecht.nl/
• https://www.medischcontact.nl/actueel/federatienieuws/federatiebericht/knmg-tuchtrecht-veroorzaakt-angst-en-onzekerheid-bij-artsen-1
Correspondentieadres
Dirk Jan Hijnen
E-mail: dirkjan.hijnen@radboudumc.nl