Covid-19 - Huidschade door handhygiëne en beschermingsmiddelen (2020-04)

Artikel in PDF
J.G.M. Logger | aios Dermatologie, MUMC+, Maastricht | Jade Logger: jade.logger@mumc.nl

Handeczeem komt regelmatig voor bij zorgmedewerkers, met name door frequente handhygiëne en langdurig dragen van handschoenen. Tijdens de COVID-19-pandemie is er natuurlijk extra aandacht voor handhygiëne bij zorgpersoneel, evenals voor het gebruik van beschermingsmaatregelen zoals mondmaskers, spatbrillen en handschoenen. In deze studie onderzochten Lan et al prevalentie, klinische symptomen en risicofactoren van huidschade door deze maatregelen als gevolg van de COVID-19-pandemie. 

In januari en februari 2020 stuurde men een online vragenlijst naar 700 artsen en verpleegkundigen werkzaam in academische ziekenhuizen in de provincie Hubei, China. Deze bestond uit vragen over opgetreden huidschade (subjectieve symptomen, type huidlaesie, en locatie) plus frequentie en duur van het gebruik van beschermende maatregelen (mondmasker, spatbril, face shield, handschoenen, handhygiëne). 

In totaal completeerden 542 individuen de vragenlijst (respons: 77,4%). De algehele prevalentie van huidschade door gebruik van beschermende maatregelen was 97% (n = 526). Aangedane lichaamsregio’s betroffen de neusbrug (83,1%), handen (78,7%), wangen (74,5%), en voorhoofd (57,2%). Subjectieve symptomen bedroegen droogte/strak gevoel (70,3%), gevoeligheid (56,8%), jeuk (52,5%), en branderigheid/pijn (38%). Meest voorkomende huidlaesies waren desquamatie (62,2%), erytheem (49,4%), en maceratie (39,9%). Medewerkers die langer dan 6 uur een mondmasker of bril droegen, hadden meer kans op huidafwijkingen dan bij kortdurender gebruik (masker: OR 2.02, 95% BI 1.35-3.01; spatbril: OR 2.32, 95% BI 1.41-3.83). Toepassing van handhygiëne vaker dan 10x/dag gaf meer kans op huidklachten aan de handen dan maximaal 10 keer/dag handhygiëne (OR 2.17, 95% BI 1.38-3.43; helaas werd niet vermeld of dit handen wassen dan wel handalcohol betrof). Het dragen van een face shield en dubbel-laags handschoenen (langer dan 6 uur), was geen significante risicofactor voor het ontstaan van huidschade. 

Conclusie
De prevalentie van huidirritatie onder zorgpersoneel door frequente handhygiëne (>10x/dag) en dragen van mondmasker en/of spatbril (>6 uur achtereen) tijdens de COVID-19- pandemie is zeer hoog. Enkele beperkingen van deze studie zijn het zelf-gerapporteerde karakter van de huidafwijkingen, er is alleen gekeken naar huidschade door één beschermende maatregel tegelijk, er werd niet gekeken naar het dragen van bijvoorbeeld maskers buiten werktijd. Desalniettemin is het belangrijk van deze resultaten op de hoogte te zijn en waar mogelijk preventieve maatregelen te treffen. 

Lan J, Song Z, Miao X, et al. Skin damage among healthcare workers managing coronavirus disease-2019.Journal of the American Academy of Dermatology.2020 Mar 18. pii: S0190-9622(20)30392-3. doi: 10.1016/j.jaad.2020.03.014. [Epub ahead of print]