The skin immune system - Jan D. Bos (1951-2020) (2021-10)

Artikel in PDF
Menno de Rie, dermatoloog

Jan Dositheus Bos, geboren op 13 september 1951 in Leiden, studeerde geneeskunde in Rotterdam. Bos promoveerde in 1981 op een proefschrift over de immunologische aspecten van syfilis. Na de voltooiing van zijn opleiding werd hij als staflid verantwoordelijk voor de subafdeling Klinische Immunologie en Allergologie. Al op 39-jarige leeftijd volgde de benoeming tot hoogleraar in de Dermatologie en Venereologie en afdelingshoofd van de Afdeling Dermatologie van het AMC. Bos werkte nauw samen met professor Kapsenberg van de afdeling Celbiologie en Histologie van het AMC. Bos en Kapsenberg waren een van de eersten die de aanwezigheid en het belang van de T-cellen aantoonden in de normale en aangedane (psoriasis)huid, wat uiteindelijke leidde tot het concept ‘Skin Immune System’. In 1990 verscheen het gelijknamige tekstboek. Bos bleef zijn hele werkzame leven betrokken bij het immunologisch onderzoek en de behandeling van psoriasis. Later in de jaren negentig kreeg hij ook belangstelling voor atopisch eczeem. Hij lanceerde de ‘millennium criteria’ en introduceerde het begrip atopiforme dermatitis. 

Gedurende zijn carrière ontving hij vele onderscheidingen van buitenlandse dermatologische verenigingen: in Polen (1991), Hongarije (1992), Schotland (1996) en Duitsland (2001). Eervolle benoemingen bleven niet uit: Fellow of the Royal College of Physicians Edinburgh (FRCP Edin) en het Royal College of Physicians London (FRCP London). Daarnaast was hij visiting professor van de Universiteit van Michigan en de Massachusetts Medical School. Jan Bos was uitermate productief met ruim 330 publicaties en meer dan 50 promoties.

Jan Bos was een bijzondere man die wispelturig kon zijn. Hij nam geen blad voor de mond, wat niet altijd als prettig werd ervaren. Daarnaast kon hij ook uitermate charmant en behulpzaam zijn. In 2009 werd hij getroffen door kanker en in datzelfde jaar overleed zijn vrouw Anke. Deze schok kwam hij niet goed te boven waarna hij aftrad als afdelingshoofd in 2011. Aansluitend daarop kreeg hij de eervolle aanstelling als AMC-hoogleraar. In 2013 hertrouwde hij. Zijn laatste publieke optreden was op 15 december 2017 toen hij de Chanfleurypenning in ontvangst mocht nemen. Jan Bos stierf op 22 januari 2020, na een hersenbloeding.