Vereniging - Overpeinzing van een opleider (2020-08)

Artikel in PDF
M.P.M. Andriessen

Gedurende 20 jaar zie ik bij ons op de poli elk half jaar dermatologen-in-de-maak: bijna 10 jaar begeleid ik ze met groot genoegen. Voor even. Tijdens hun reis van gezel tot meester. Hoewel de tijdsgeest verandert, zie ik dat niet terug in het enthousiasme en de leergierigheid die hun komst omringt. Die is als vanouds begeesterd en hoog.  

Deze geest resulteert in een proactieve actie van de VADV. En die juich ik toe. Er (b)lijkt een probleem. Dus inventariseren. De VADV heeft een enquête uitgezet naar het bestaan van burn-out klachten onder aios. Een eerste stap om een probleem op tafel te krijgen en er een format aan te geven. Deze enquête geeft inzicht in de druk die de aios ervaren tijdens het leven in opleidingstijd: één op de vijf aios ervaart deze druk als te hoog. En als de druk te hoog is, dreigt er uitval. En dat wil niemand.

Mijn overpeinzing ten aanzien van deze uitkomst behelst geen röntgenologische, wetenschappelijke screening. Ik maak geen validatie van de tools die gebruikt zijn door de VADV, noch van die van het CBS en andere instituten die ik verderop benoem. Ik reageer op de boodschap van de VADV. Op de reden om de enquête uit te zetten. Met enige rationaliteit en anciënniteit neergeschreven. 

De boodschap van de enquête is duidelijk: het leven zwaar is tijdens opleidingstijd. Niet voor iedereen en niet altijd in dezelfde mate, maar voor meer dan een paar mensen. Als dermatoloog en zeker als opleider voel ik me meteen aangesproken. Vraag ik/vragen we te veel? Was het gemakkelijker tijdens mijn opleidingstijd of was het toen ook zwaar? Mag ik de vergelijking daarmee maken of is dat een valkuil? 

De aios zijn niet de enige groep: meer mensen in deze leeftijdsgroep ervaren het leven als zeer intensief. Ook in andere beroepen dan dokter-zijn heeft deze groep het zwaar. Onderzoeken van het CBS en TNO laten al jaren zien dat er een verschil is met de leeftijdsgroep 35-45. Daar waar de werkinhoud hetzelfde is als in de leeftijdsgroep 25-35 worden er minder burn-out symptomen gezien in de oudere groep. Dit suggereert dat er meer meespeelt dan alleen de bijdrage van de werkinhoud. Ik vermoed dat er vele uitdagingen spelen in deze leeftijdsfase die de beleving van stress in de hand werken. 

Aan wie is het om hier iets mee te doen? 

1 op de 5 aios vindt het leven tijdens de opleiding te zwaar. Dan moet er actie worden ondernomen. Maar niet alleen de werkinhoud dient te worden bekeken. Ook de andere factoren in het leven dient men onder loep te nemen. Dat betekent actie door de opleiders. En actie door de aios. 

Voorstel tot een aanpak 

Als een situatie je als mens niet bevalt kun je twee dingen doen. Of je verandert de situatie. Of je verandert je zelf. Ik stel voor om beide te doen. Aios die de opleiding als te zwaar ervaren, mogen dit uiten. Moeten dit uiten. En wij gaan luisteren. Wij kijken met een welwillend oog naar aanpassingen die kunnen worden gedaan. Per persoon. Op maat. En de aios gaat aan de slag om zijn of haar eigen aanpassingen te bekijken. Eventueel met een derde partij. En zo maken ze de opmaat naar de leeftijdsfase van 35-45, waarin het leven rimpelloos gaat verlopen... 

Correspondentieadres 

Monique Andriessen
E-mail: m.andriessen@jbz.nl