Vereniging - Visiedocument als inspiratiebron (2023-03)

Artikel in PDF
Bureau NVDV | Fotografie: Suzanne van de Kerk / Privécollectie

Begin maart presenteerde de NVDV haar Visiedocument tijdens de Algemene Ledenvergadering in Ermelo. Wat beoogt de NVDV met dit document? Wat hebben individuele dermatologen eraan? Tegen welke problemen liepen de auteurs aan? Colette van Hees en Birgitte Visch, voormalig én huidig bestuursvoorzitter, spreken zich hierover uit. Ze klinken verrassend eensluidend, al zijn er ook nuanceverschillen. De een wikt en weegt haar woorden, waar de ander makkelijker toegeeft aan de verleiding tot stellingname. Zij maken duidelijk wat het Visiedocument niet is: het is geen naslagwerk, geen opsomming van oplossingen of zelfs maar een actielijst. “Het Visiedocument moet vooral dermatologen inspireren om met zijn allen bij te dragen aan de ontwikkelingen van ons mooie vak, ook in turbulente beleidstijden als het huidige.” 

Er is lang over het Visiedocument nagedacht en zeker zo lang aan gewerkt. Wat was voor het bestuur de reden een visiedocument op te stellen? 
Voor Van Hees luidde het vertrekpunt: “Het is verstandig om, af en toe, stil te blijven staan en te reflecteren op het huidige tijdsgewricht. Het is o zo verleidelijk je te laten voortjagen door de waan van de dag. Die drang maakt dat je het zicht verliest op waar het in de dermatologie écht om gaat en in welke richtingen het vak zich zou kunnen ontwikkelen. Wij zien het Visiedocument als een waardevolle beschrijving van de huidige stand van zaken. Alleen al omdat de wereld er vandaag de dag geheel anders uitziet dan pakweg drie jaar geleden.” Visch vult aan: “Daarnaast is het een manier om een stip op de horizon te plaatsen. Inclusief het benoemen van ijkpunten plus uitdagingen waar bijvoorbeeld het Integraal Zorgakkoord ons voor stelt. Dat lef moeten we hebben. Er is”, zegt zij met nadruk, “niets mis met het tonen van ambitie”.

Behapbaar en duidelijk 

Wat willen jullie ermee bereiken? 
“We hopen dat onze leden hier in de praktijk iets aan hebben, dat ze zich hierin kunnen herkennen, dat het hen helpt in hun regionale setting én dat ze bereid zijn om mee te denken over nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast hebben we geprobeerd de materie zodanig aantrekkelijk te presenteren dat het geheel, ondanks de complexiteit van alle maatschappelijke tendensen, prettig te lezen is. Behapbaar en duidelijk”. Dat antwoord verklaart ook de opvallende vormgeving van het Visiedocument: geen ellenlange tekst maar een soort magazine met voorbeelden en meer informatie, inclusief verwijzing naar onderliggende literatuur. Beiden beklemtonen daarbij ook de waardevolle inbreng van Loes Schouten die als externe deskundige het proces begeleidde.

Voor een visiedocument is vooral draagvlak nodig. Hoe heeft het projectteam dit draagvlak willen realiseren?
“We vertegenwoordigen niet his master’s voice, we hebben de wijsheid niet in pacht. Daarom hebben we de concepttekst onder anderen voorgelegd aan onze domeingroepen, die immers beschikken over bovengemiddelde expertise van deelgebieden van de dermatologie. Daaarnaast hebben we enkele erkend kritisch meelezers de tekst voorgelegd. Het Visiedocument wil een boodschap uitdragen namens alle dermatologen en niet namens het bestuur of de auteurs.”

Kernstatements en dillema’s 

De tekst is opgehangen aan vijf statements. Waarom die keuze?
“Enerzijds zou men kunnen betogen dat formuleringen als ‘De juiste zorg op de juiste plek’, ‘netwerkzorg’ en het modernere ‘passende zorg’ modieuze kreten zijn. Echter, één van de kernvragen die we probeerden te beantwoorden luidt: ‘Wie doet wat, waar, en waarom?’ En dat is feitelijk weinig meer dan een herformulering van ‘de juiste zorg op de juiste plek’. Hoe je het ook wendt of keert: dat zijn nu eenmaal beleidsvisies in Nederland waar we als vereniging mee te maken hebben, en waar we een antwoord op moeten zien te vinden. Vandaar de keuze voor enkele kernstatements”.

Wat was inhoudelijk het punt dat de meeste discussie opleverde?
“Het grootste probleem is vervat in de vraag: ‘Wat is de meest optimale zorg?’ Want we willen dat iedereen die zorg krijgt die men nodig heeft. Maar hoe kunnen we dat realiseren met het beperkte aantal dermatologen dat er is? En hoe kunnen we dat voor een deel ‘op afstand’ doen, bijvoorbeeld thuis, via teledermatologie of door veel van de alledaagse zorg over te laten aan huisartsen. Waar huisartsen, zoals bekend, al overbelast zijn. Op die lastige maatschappelijke vragen moeten we als NVDV een antwoord zien te vinden. Of beter gezegd: verschillende antwoorden, want er is niet één finale totaaloplossing. Regionaal kan men, al naar gelang de situatie, hiervoor een eigen modus of model proberen te vinden. In die zin mogen leden het Visiedocument ook beschouwen als een inspiratiebron.”

Wat is in jullie ogen de kernboodschap van het visiedocument? 
“Dat we als dermatologen vooral flexibel moeten zijn. Ons vak ontwikkelt zich razendsnel, we moeten niet bang zijn om oude gewoontes los te laten opdat we nieuwe kansen kunnen grijpen. En dat we aios en jonge dermatologen moeten meenemen en de ruimte moeten geven. De passie voor de dermatologie is onverminderd groot terwijl de werk-privébalans verschuift. Bij een toenemende zorgvraag en afnemende capaciteit is het aan ons als beroepsgroep hier een afdoende organisatiemodel voor te bieden.” Visch: “En met de NVDV bedoel ik ook de individuele leden. Want de vereniging, dat zijn we allemaal. Ik hoop vooral dat ook jonge dermatologen zich actief en vrijwillig willen blijven inzetten voor ons vak.”

Zijn er nog punten die jullie, achteraf gezien, persoonlijk toch graag opgenomen had willen zien?
“Al besef ik dat het nauwelijks mogelijk is, ik had graag meer concrete oplossingen willen aanreiken”, aldus Van Hees. “Toch denk ik dat de tekst de dermatoloog kan inspireren, en dat is de bedoeling. We mogen echt trots zijn op ons vak”. Visch gebruikt de vraag voor een vurig pleidooi voor behoud van de breedte van het vak. “Dermatologie is zo breed en divers dat we dit moeten koesteren. Het is prachtig om een liefde te ontwikkelen voor een bepaald onderdeel van het vak, maar koester vooral de breedte ervan. Het ene sluit het andere namelijk niet uit.”

Zowel Visch als Van Hees zijn tevreden over het document. “Het document staat met beide benen in de klei van de dagelijks praktijk en draagt hopelijk bij aan de bewustwording van onze leden van welke problemen zich voordoen en hoe wij die eendrachtig – dus samen met de leden – kunnen aanpakken. Je kunt de windrichting niet veranderen, maar wel de stand van de zeilen.” Het is inmiddels ruim drie jaar geleden dat bij Van Hees de wens en het gevoel van noodzaak voor het formuleren van een visie kwam bovendrijven. Corona kwam er tijdelijk tussen en bood tegelijkertijd nieuwe inzichten. Een nieuw Visiedocument, te schrijven over een paar jaar, laat zij echter aan zich voorbijgaan. Net als Visch: “Deze klus zit erop. Het is tijd om doelen verder in praktijk te brengen en uiteindelijk het stokje over te dragen.”

Correspondentieadres

Bureau NVDV
E-mail: secretariaat@nvdv.nl