Syfilis - lues

Deze folder is 1:1 overgenomen van Soa Aids Nederland.
Soa Aids Nederland is het expertisecentrum op het gebied van hiv-infectie en andere soa’s.

Syfilis wordt veroorzaakt door een bacterie (Treponema pallidum). Deze soa komt vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen. Syfilis is goed te behandelen met een antibioticum. Zonder behandeling kan syfilis ernstige gevolgen hebben.

Wat merk je van syfilis?

Syfilis ontwikkelt zich in stappen. In elk stadium krijg je weer andere verschijnselen. In het eerste en tweede stadium heb je soms helemaal geen klachten.

Stadium 1
Tien tot 90 dagen na besmetting ontstaat er een zweer op of in de geslachtsdelen, anus of mond. Vaak zijn ook de lymfeklieren in de buurt daarvan opgezet. De zweer verdwijnt vanzelf binnen een tot drie maanden, maar de ziekte blijft sluimeren en je blijft besmettelijk.

Stadium 2
Vier tot acht weken na het ontstaan van de zweer, begint het tweede stadium. De zweer is dan vaak al weg, maar soms is hij niet eens opgemerkt. Bij het tweede stadium horen deze verschijnselen en klachten:
- Een gevoel van ziek zijn, met koorts, spierpijn, en moeheid
- Vlekjes over je hele lichaam (soms heel licht), zelfs op je voet-zolen en handpalmen; deze jeuken niet
- Kale plekken op je hoofdhuid
- Gezichtsverlies, gehoorverlies of aangezichtsverlamming
- Witgrijze, wratachtige huidafwijkingen bij de penis, anus of vagina Ook in deze fase van syfilis ben je besmettelijk.

Sluimerperiode
Wanneer syfilis niet is behandeld, komt de ziekte na 1 tot 2 jaar in een sluimerperiode. Je merkt dan niets meer, maar de bacteriën zitten nog wel in je lichaam. Je bent dan niet besmettelijk voor anderen. 

Stadium 3
Zonder behandeling kun je na jaren in het derde stadium komen. Dan kunnen er in vrijwel alle organen ontstekingen en beschadigingen ontstaan, bijvoorbeeld aan het hart, in de hersenen, het ruggenmerg en de botten. Je kunt een hersenvliesontsteking krijgen, waardoor je verward en verlamd kunt raken. 

Behandeling van syfilis

Syfilis is goed te behandelen met antibiotica. Je krijgt de antibiotica meestal in de vorm van penicillineinjecties. In een vroeg stadium van syfilis geeft de huisarts je één penicilline-injectie. Als je syfilis in een laat stadium hebt of als niet bekend is hoelang je het al hebt, dan stuurt de huisarts je door naar een soa-polikliniek of dermatoloog. Meestal krijg je dan drie keer twee penicilline-injecties. Tussen de injecties zit telkens een week.

Ben je allergisch voor penicilline? Dan krijg je twee maal per dag doxycycline (100 mg), gedurende twee weken.

Als je zwanger bent stuurt de huisarts of je verloskundige je naar een soa-polikliniek of dermatoloog Je krijgt dan drie injecties penicilline, met tussenpozen van een week. Je baby moet direct na de geboorte onderzocht worden door een kinderarts.

Andere adviezen bij syfilis
- Ga zo snel mogelijk naar een arts voor behandeling.
- Laat je ook testen op hiv en andere soa’s.
- Geen seks tot zeven dagen na het einde van de behandeling.
- Had je geen duidelijke klachten? Laat dan in elk geval je vaste sekspartner onderzoeken.
- Heb je een vaste partner? Blijf dan condooms gebruiken tot zeven dagen nadat jij en je partner(s) helemaal klaar zijn met de behandeling en jullie geen andere soa’s hebben.
- Gebruik condooms met losse partners.

Partners waarschuwen

Omdat syfilis door onveilig seksueel contact wordt overgedragen, moet je aan je (voormalige) sekspartner(s) laten weten dat je syfilis hebt.
Stadium 1: waarschuw je partners van de afgelopen drie maanden
Stadium 2: waarschuw je partners van de afgelopen zes maanden Heb je het afgelopen jaar syfilis opgelopen, waarschuw je partners van het afgelopen jaar.

Weet je niet hoe lang geleden je syfilis hebt opgelopen, laat dan je vaste partner en (voor vrouwen) ook je kinderen testen.

Het is belangrijk om alle sekspartners met syfilis en ook hun partners zo snel mogelijk te behandelen en genezen. Hiermee voorkom je ook verdere verspreiding van de ziekte. Je zorgt er bovendien voor dat je zelf niet voor een tweede keer wordt besmet.

Zie je er tegenop om je partner(s) zelf te waarschuwen? Vraag dan de GGD om dit (discreet) voor je te doen. Je kunt ook gebruik maken van partnerwaarschuwing.nl.

Aids Soa Infolijn 

Heb je een vraag die deze folder niet is behandelt?
- Bel de Aids Soa Infolijn: 0900 204 204 0 (10ct p.m.) Maandag tot en met woensdag: 9:30 – 15:30. Donderdag en vrijdag: 13:30 – 15:30.
- Stuur een e-mail naar de Aids Soa Infolijn: Sense@soaaids.nl je krijgt binnen twee werkdagen antwoord.
- Of bezoek het chatspreekuur op Soatest.nl Maandag tot en met donderdag: 15:30 – 17:30.