Meest gestelde vragen

Hoe werkt een zonnebrandcrème?
Zonnebandcrèmes kunnen dit op twee manieren doen: 1) de energie van de zonnestralen absorberen of 2) de zonnestralen weerkaatsen. De meeste zonnebrandcrèmes bevatten stoffen die de energie absorberen. Deze crèmes zijn namelijk goed en cosmetisch aantrekkelijk. De crèmes die de zonnestralen weerkaatsen zijn ook goed maar geven wel een wit waas op de huid.

Zijn alle zonnebrandcrèmes goed?
In grote lijnen kunnen wij zeggen dat alle zonnebrandcrèmes in Nederland/Europa goed zijn. Deze worden namelijk onder uniforme regelgeving gemaakt. Een crème kan best cosmetisch aantrekkelijker zijn dan een ander maar de effectiviteit is in principe hetzelfde. Dat wil zeggen de opgegeven beschermingsfactor (SPF) zal bij alle zonnebrandcrèmes kloppen.

Wat doe ik tegen jeuk?
Jeuk is een onplezierig gevoel in de huid die de drang geeft om te gaan krabben. Het is de meest voorkomende huidklacht. Jeukklachten kunnen variëren van lichte, irriterende gevoelens tot zeer heftige jeukklachten. Soms kan de jeuk zo heftig zijn dat men de huid tot bloedens toe kapot krabt. Volgens veel chronische jeuk-patiënten is jeuk soms erger dan pijn. Jeuk komt veel voor en eigenlijk heeft iedereen wel eens jeuk. Als het langer dan 6 weken bestaat dan spreekt men van chronische jeuk.

Veel huidziekten gaan gepaard met jeuk. Bij verschillende interne, neurologische en psychiatrische aandoeningen kan jeuk vóórkomen zonder dat primaire huidafwijkingen zichtbaar zijn. Van een aantal geneesmiddelen is het bekend dat ze jeuk kunnen veroorzaken via een allergisch mechanisme. Staken van het geneesmiddel leidt dan meestal tot het verdwijnen van de jeuk. Analyse van jeukklachten die niet op een huidziekte berusten, bestaat uit volledige tractus anamnese en lichamelijk onderzoek, controle van nier-, lever- en schildklierfuncties, hematologisch onderzoek, bepaling van de nuchtere glucosespiegel in het bloed, faecesonderzoek op occult bloed en een thoraxfoto. Bij patiënten met jeuk bij wie geen verklaring wordt gevonden en bij wie de jeuk persisteert, is het verstandig de psychosociale anamnese verder uit te diepen. Het aanbrengen van een menthol bevattende crème kan jeuk verlichten. Crèmes met corticosteroïden werken ontstekingsremmend en verminderen jeukklachten. Deze kunnen worden gebruikt bij plaatselijke jeuk. Orale antihistaminica kunnen de jeuk verminderen. Oudere generatie antihistaminica, zoals hydroxyzine, veroorzaken doorgaans slaperigheid en worden voornamelijk voor het slapengaan gebruikt. Voor overdag kunnen beter de nieuwe generatie antihistaminica, zoals desloratadine en levocetirizine als therapie worden ingezet. In de psychiatrie gebruikte geneesmiddelen (bijvoorbeeld nortryptiline, naltrexon en gabapentine) kunnen eveneens worden voorgeschreven als antiprurigineuze therapie.

Hoe herken ik huidkanker?
Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Jaarlijks komen er bijna 70.000 nieuwe huidkankerpatiënten bij. Het merendeel van de huidkankers betreft het basaalcelcarcinoom, dat in principe nooit uitzaait. Het plaveiselcelcarcinoom wordt daarna het meest vastgesteld, met meer dan 12.000 nieuwe patiënten per jaar. De kans om aan deze vormen van huidkanker te overlijden is klein. Wel heb je een verhoogde kans op een nieuwe huidkanker elders op het lichaam als je eenmaal huidkanker hebt gehad. De derde vorm van huidkanker betreft tevens de gevaarlijkste vorm, namelijk het melanoom. Deze vorm kan uitzaaiingen geven en tijdig behandelen is daarom uitermate belangrijk.

Overmatige blootstelling aan UV-straling afkomstig van zon en/of zonnebank is de belangrijkste oorzaak van huidkanker. Deze overmatige UV-straling kan het erfelijk materiaal (DNA) van bepaalde cellen in de huid beschadigen, waardoor deze cellen ongeremd gaan delen en er op den duur huidkanker ontstaat.

Huidkanker kan bij iedereen voorkomen. Er zijn een aantal risicogroepen die meer risico op huidkanker hebben, zoals bijvoorbeeld mensen met een licht huidtype, buitenwerkers, ouderen en bijvoorbeeld mensen met een verlaagd afweersysteem. Zonverbranding op jonge leeftijd geeft ook een verhoogd risico op huidkanker op oudere leeftijd. Ondanks toegenomen voorlichting ten aanzien van de risico’s van UV-straling, blijft het aantal huidkankers in Nederland stijgen, ook bij jongeren. Deze stijging is veel groter dan verwacht op basis van de vergrijzing van de Nederlandse bevolking. Als huidkanker op tijd wordt ontdekt, is het goed te behandelen.

Waarom is mijn zalf niet leverbaar?
De laatste jaren zijn regelmatig crèmes en zalven niet leverbaar, voor korte of langere tijd. Dat aantal neemt jaarlijks toe. Dit is vervelend voor de patiënt, apotheker en voorschrijver. Er zijn meerdere oorzaken van de geneesmiddelentekorten. Daarom is het niet eenvoudig om dit in zijn geheel te voorkomen. Om de gevolgen voor de voorschrijvers en de patiënten zoveel mogelijk te beperken zijn er landelijk door meerdere partijen maatregelen genomen.

Als geneesmiddelen landelijk niet beschikbaar zijn en het tekort waarschijnlijk langer dan 14 dagen gaat duren, wordt dit gemeld op KNMP Farmanco. Daarmee is dit hét meldingsloket voor de actuele beschikbaarheid van geneesmiddelen. Overigens is dit loket niet voor iedereen gratis te raadplegen.

Als een voorgeschreven preparaat niet beschikbaar is dan is vervanging van het niet-beschikbare geneesmiddel aan de orde. Soms is het mogelijk hetzelfde geneesmiddel in een andere sterkte met een aangepaste dosering of in een andere basis mee te geven. Als dat niet mogelijk is, dan kan het voorgeschreven middel vervangen worden door een ander geregistreerd geneesmiddel. Als laatste optie valt het importeren van een geneesmiddel te overwegen. Een apotheekbereiding zou enkel in het uiterste geval een optie kunnen zijn. Dit kan alleen als het mogelijk is om het preparaat daadwerkelijk te maken.

De Domeingroep Dermatotherapie streeft ernaar alle dermatologen zo goed mogelijk te voorzien van benodigde informatie en bronnen om dit probleem zo goed en efficiënt mogelijk te kunnen aanpakken, onder andere door een update van de niet-leverbare dermatologische producten te geven.